علائم تب کودکان را جدی بگیرید!
علائم تب کودکان را جدی بگیرید!
از شایع‌ترین نگرانی‌هایی که بسیاری از خانواده‌ها با آن روبرو هستند، علائم تب در کودکان است. اگر دمای بدن کودک بیش از ۳۸ درجه سانتی گراد باشد، تب در نظر گرفته می‌شود. هرچند تب به تنهایی خطرناک نیست، با این حال زمانی که درجه حرارت بدن کودک به طور مداوم افزایش پیدا کند، یک مسئله جدی است و نیاز به مراجعه به متخصص اطفال دارد.
تب در نوزادان و کودکان زیر ۲ سال به صورت مکرر نشان از یک مسئله جدی دارد؛ ممکن است این افزایش دما ناشی از عفونت باشد. اگرچه گاهی موارد غیر از عفونت نیز باعث تب می‌شود.
هنگام تب کودکان هوشیار باشید
معمولا پزشکان توصیه می‌کنند که اگر تب نوزادان کمتر از ۳ ماه افزایش پیدا کرد، هر چه سریع‌تر به متخصص کودکان مراجعه کنید. با این حال اگر کودکان بالای ۶ ماه علائم تب داشته باشند اما این مسئله مانع از بازی و غذا خوردن او نمی‌شود، مسئله زیاد جدی نیست.
به یاد داشته باشید که کودک حین فعالیت و بازی بدنش گرم‌تر است، از طرفی ابتدای شب دمای بدن بالاتر است. با این حال بهتر است اگر تب نوزاد کمتر از ۳ ماه شما بالاتر از ۳۸ درجه است و یا درجه حرارت مقعدی کودکان بالای ۳ ماه از ۳۸.۳ بیشتر است، به یک متخصص اطفال خوب مراجعه کنید.
بررسی علت تب در کودکان
طبیعی‌ترین دمای بدن انسان حدود ۳۷ درجه سانتی گراد است. هرچند در طول روز و طی فعالیت‌هایی که انجام می‌دهیم ممکن است که دمای بدن از این میزان کمتر و یا بیشتر شود. در کودکان نیز به همین شکل است. فعالیت‌هایی که در طول روز انجام می‌دهند و یا پوشیدن لباس‌های گرم باعث بالا رفتن دمای بدن می‌شود؛ اگرچه تب یک واکنش طبیعی در برابر بیماری‌هایی مثل عفونت و نشان دهنده این است که سیستم ایمنی بدن در حال مبارزه است.
برخی از دلایل تب شامل این موارد است:
- تب بعد از واکسیناسیون که اغلب کوتاه مدت است.
- ابتلا به بیماری کاوازاکی و یا مصرف برخی داروها
- ابتلا به عفونت‌های گرمسیری مثل مالاریا
- سکته گرمایی که باعث افزایش درجه حرارت بدن است هرچند تب محسوب نمی‌شود.
- عفونت‌های ویروسی که باعث بروز سرماخوردگی، سرفه، آنفولانزا و اسهال می‌شوند.
- عفونت‌های باکتریایی که همراه با ذات الریه، عفونت کلیه، مننژیت، عفونت مفصلی، عفونت گوش و بثورات پوستی ظاهر می‌شوند.
با مراجعه به یک متخصص کودکان و نوزادان می‌توانید متوجه شوید که علت تب در کودک شما چیست. اگرچه بهتر است در صورتی که علائم تب در کودکان تشدید یافت به پزشک مراجعه نمایید.
علائم تب در کودکان را بشناسید
نشانه‌های تب در نوزادان و کودکان خفیف و یا واضح است. با این حال بهتر است علائم تب در نوزادان را بشناسید و نسبت به آن‌ها هوشیار عمل کنید:
- تشنج
- ضعف و بیحالی
- تنفس سریع
- گریه و بیقراری
- تحریک پذیری
- مقاومت در برابر غذا خوردن
- تغییر برنامه خواب و تغذیه
نشانه‌های شایع تب در کودکان شامل این موارد است:
- بدن درد
- سردرد
- کم اشتهایی
- مشکل در خواب
- احساس گرما و یا سرما
اقدام مناسب برای مواجهه با تب کودکان
فعالیت‌هایی که برای درمان تب کودکان باید انجام دهید با توجه به شرایط سنی او متفاوت است. همانطور که به آن اشاره کردیم اگر فرزند شما زیر ۳ ماه است، با افزایش دمای بدن او (بالاتر از ۳۷.۵) نیاز است که به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.
تب در نوزادان زیر ۳ ماه بسیار جدی است؛ چون سیستم ایمنی بدن آن‌ها هنوز آنقدر قوی نیست که در برابر باکتری‌ها و عفونت‌های مختلف مقاومت کند. در نتیجه ممکن است باکتری مننژیت و ذات الریه باعث عوارض جدی و خطرناکی شوند.
کودکانی که دمای بدن شان افزایش یافته و آبریزش بینی دارند، به احتمال زیاد دچار سرماخوردگی شده‌اند. ممکن است تب پس از چند روز از بین برود.
با این حال اگر کودک شما به بیماری‌های دیگری مثل آسم و دیابت مبتلاست، در صورت افزایش تب لازم است که حتما به پزشک مراجعه کنید تا اطمینان بیابید که مشکل جدی وجود ندارد.
گلودرد، درد گوش و سوزش هنگام ادرار برای کودک از نشانه‌های عفونت مجاری ادرار و یا عفونت گوش است، در نتیجه نیاز به ویزیت پزشک دارد.
داروهایی مثل آسپرین، ایبوپروفن و پاراستامول را خودسرانه به کودک ندهید، این کار می‌تواند باعث وضعیت جدی شده و عوارض زیادی به همراه داشته باشد.
نحوه اندازه گیری تب کودکان
برای بررسی تب فرزندتان می‌توانید از این روش‌ها استفاده کنید تا در صورت نیاز به پزشک مراجعه نمایید:
درجه حرارت مقعدی
برای کودکان تا حدود ۳ سالگی می‌توانید از این روش استفاده کنید؛ چرا که نسبت به شیوه‌های دیگر دقیق‌تر است. لازم است که کودک روی پاهای شما به پشت بخوابد و پاهای خود را بالا بگیرد.
بررسی تب از طریق دهان
برای کودکان بالای ۴ سال می‌توانید از این روش استفاده کنید. کافی است که تب سنج را در دهان او بگذارید و به او بگویید که چند دقیقه صبر کند. این کار باعث می‌شود که امکان بروز خطا کاهش یابد.
سنجش تب از زیر بغل
برای زمان‌هایی که دمای اتاق پایین است، این روش مناسب نیست. با این حال یکی از روش‌هایی که برای کودکان بیقرار توصیه می‌شود، اندازه گیری از طریق زیر بغل است. هرچند پس از خواندن درجه تب بهتر است حدود ۰.۵ درجه آن را افزایش دهید تا عدد دقیق‌تری به دست آید.
بررسی تب کودک از گوش
کودکان کمتر از ۱ سال هنگام قرار دادن تب سنج در گوش مقاومت می‌کنند. با این حال این یک روش آسان است. بهتر است برای دریافت نتیجه بهتر گوش کودک را به سمت عقب و بالا بکشید و پس از آن دماسنج را در گوش قرار دهید.
بررسی تب از پیشانی
برای این کار نیاز به تب سنج‌های مخصوصی هست که با قرار دادن آن‌ها روبروی ابروها، میزان تب بدن کودک مشخص می‌شود.
راه‌هایی برای کاهش تب کودکان
بهترین روش برای کنترل تب کودکان و نوزادان این است که به متخصص اطفال و کودکان مراجعه کنید. با این حال برخی از راهکارهایی که ارائه می‌شود شامل این موارد است:
درمان با دارو
دارو تنها به کنترل تب کودک کمک می‌کند و تشخیص علت تب و وجود بیماری در بدن کودک به عهده پزشک است. ممکن است با از بین رفتن اثر دارو، کودک شما مجددا با افزایش دمای بدن مواجه شود.
اگر دمای بدن کودک به قدری زیاد است که باعث بی حالی و ضعف او شده، استفاده از دارو به کاهش تب و بهبود حال او کمک می‌کند. معمولا برای کودکان زیر ۶ ماه از استامینوفن نوزادان استفاده می‌کنند. با این حال توصیه می‌شود که خودسرانه برای فرزند خود دارو تجویز نکنید، چرا که ممکن است باعث وضعیت جدی و خطرناکی شوید. با توجه به شرایط کرونا بهتر است به صورت تلفنی با یک پزشک کودکان مشورت کنید تا شما را راهنمایی کند و در صورتی که علائم تب کودک قطع نمی‌شود، به بیمارستان مراجعه کنید.
پاشویه کردن کودک
یکی از روش‌هایی که اکثر شما کم و بیش با آن آشنا هستید، پاشویه کردن کودکان و یا استفاده از یک پارچه نمدار برای کاهش تب کودک است. بهتر است از آب ولرم استفاده کنید، زیرا آب سرد و یخ موجب لرز در فرزندتان شده و حتی ممکن است شرایط را بدتر کند.
سعی کنید از الکل برای پاشویه استفاده نکنید، این کار برعکس باور عموم موجب مسمومیت و یا تشنج می‌شود. به کمک مایعات و آب می‌توانید دمای بدن فرزندتان را کاهش دهید.
روش‌های پیشگیری از تب در کودکان
برای جلوگیری از تب، رعایت بهداشت فردی و شخصی بسیار موثر است. از این رو برای کاهش شیوع ویروس و باکتری‌ها به خصوص در شرایط کرونا این نکات را رعایت کنید:
- دست کودکان را با آب و صابون بشویید.
- سعی کنید هنگام عطسه و سرفه، دهان و بینی خود را با دستمال بپوشانید.
- لازم است که کودک به اندازه کافی استراحت کند، به این نکته توجه کنید.
- در رژیم غذایی کودک میوه و سبزیجات تازه نیز در نظر بگیرید.
سخن آخر
علائم تب در کودکان می‌تواند نشان دهنده بیماری در بدن او باشد. به همین دلیل با مشاهده افزایش دمای بدن کودک بهتر است خونسردی خود را حفظ کنید و برای کاهش تب کودکان خود ابتدا به کمک آب و مایعات سعی در کنترل آن داشته باشید. چنانچه تب در نوزادان کمتر از ۳ ماه را مشاهده کردید و یا افزایش دمای بدن آن‌ها ادامه پیدا کرد نیاز است که حتما به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.
نویسنده: دکتر مهران موحد محمدی
