روش‌های درمان استخوان‌های شکننده

روش‌های درمان استخوان‌های شکننده

درباره پوکی استخوان باید گفت که این یک نوع بیماری است که باعث کاهش تراکم استخوان‌های بدن می‌شود. تحلیل استخوان‌ها باعث ضعیف شدن آن‌ها می‌شود، در نتیجه ضربه‌های شدید مثل تصادف و یا زمین خوردن باعث شکستگی استخوان می‌شود.

شکل استخوان زیر میکروسکوپ شبیه به لانه زنبور با فضاهای کوچک است. زمانی که علائم پوکی استخوان شدید را مشاهده کنید، اندازه این فضاها بیشتر شده و در نتیجه تراکم استخوان‌ها از بین می‌رود و قسمت بیرونی ضعیف و نازک می‌شود.

هر چند که پوکی استخوان در جوانی و در هر سنی ممکن است، با این حال این نوع بیماری در افراد مسن به خصوص خانم‌ها شایع‌تر است.

افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، می‌توانند امور روزمره مثل ایستادن، نشستن و راه رفتن را انجام دهند، با این وجود در معرض خطر شکستگی استخوان هستند. دنده‌ها، لگن، استخوان مچ و ستون فقرات در چنین شرایطی حساس‌تر از همیشه خواهند بود.

پوکی استخوان چه علائمی دارد؟

در مراحل اولیه و زمانی که هنوز شدت پیدا نکرده، علائم هشدار دهنده خاصی وجود ندارد. در اکثر موارد افراد تا زمانی که به شکستگی استخوان مبتلا نشوند، متوجه بیماری پوکی استخوان نخواهند شد.

با این حال برخی از نشانه‌های اولیه پوکی استخوان شامل موارد زیر است:

• تغییر وضعیت لثه‌ها
• بی حسی و ضعف
• ناخن‌های ضعیف و شکننده

مواردی که به آن اشاره شد، از علائم اولیه پوکی استخوان به شمار می‌آیند و لزوما بروز هر یک از آن‌ها به معنی تحلیل استخوان‌های شما نیست. با این حال اگر علائمی ندارید اما سابقه خانوادگی در این زمینه دارید، بهتر است هر چه سریع‌تر به یک پزشک متخصص ارتوپدی و جراح استخوان و مفاصل مراجعه کنید.

پوکی استخوان شدید چیست؟

بی توجهی به درمان پوکی استخوان می‌تواند باعث پیشرفت آن شود. هر چقدر استخوان‌ها نازک‌تر و ضعیف‌تر شوند، خطر شکستگی بیشتر می‌شود.

علائم پوکی استخوان شدید شامل شکستگی در اثر زمین خوردن، عطسه یا سرفه است. کمر درد، گردن درد و تحلیل رفتن قد فرد نیز می‌تواند از نشانه‌های پیشرفت بیماری باشد.

ممکن است یکی از مهره‌های گردن و یا کمر شما آسیب ببیند و ستون فقرات را تحت فشار قرار دهد.

در صورتی که دچار شکستگی استخوان شوید و پوکی استخوان داشته باشید، دوران بهبودی با توجه به شدت آن، سن و سوابق سلامتی تان متفاوت خواهد بود.

کدام عوامل باعث بروز پوکی استخوان می‌شود؟

ابتلا به پوکی استخوان در میانسالی به سبک زندگی شما و میزان توده استخوانی در جوانی بستگی دارد. به عبارت بهتر هر چقدر که در جوانی زندگی سالم‌تری داشته باشید، تراکم استخوان شما بیشتر است و در میانسالی با بحران تحلیل استخوان شدید مواجه نمی‌شوید.

عوامل موثر بر این بیماری به دو گزینه غیر قابل اصلاح و قابل اصلاح تقسیم بندی می‌شوند. موارد غیر قابل اصلاح عبارتند از:

• افزایش خطر ابتلا پس از ۳۰ سالگی
• کاهش سطح استروژن
• جنسیت
• نژاد
• بلند بودن قد و لاغری بیش از حد
• سابقه خانوادگی
• سابقه شکستگی استخوان‌ها
• جراحی‌های معده مثل عمل اسلیو معده

از آنجایی که پوکی استخوان در زنان شایع‌تر است، تعداد بیشتری از آن‌ها به این بیماری مبتلا می‌شوند. از طرفی آغاز یائسگی نیز می‌تواند به تشدید این عوامل منجر شود.

درباره عوامل قابل اصلاح می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• بی اشتهایی یا پرخوری عصبی
• مصرف نوشیدنی‌های الکلی
• کمبود سطح ویتامین D، کلسیم و منیزیم بدن
• بی تحرکی، عدم فعالیت‌های ورزشی
• نشستن طولانی مدت
• مصرف غذاهای شور و نوشیدنی‌های قند دار
• استعمال سیگار
• ابتلا به برخی از بیماری‌ها مثل بیماری‌های کلیوی، آرتریت روماتوئید و …
• مصرف داروهای خاصی مثل ضد افسردگی، ضد تشنج، هورمون‌های تیروئیدی و …

چرا کاهش تراکم استخوان در زنان شایع‌تر است؟

یائسگی در زنان یکی از عوامل مهم در خطر ابتلا به کاهش تراکم استخوان است که در دوره سنی ۴۵ تا ۵۵ سالگی رخ می‌دهد. از آنجایی که شروع یائسگی با تغییرات هورمونی بدن همراه است، استخوان‌ها به مرور نازک‌تر شده و تحلیل می‌روند.

هرچند مردان نیز در میانسالی با بیماری از دست دادن استخوان‌ها مواجه می‌شوند، با این حال با سرعت کمتری نسبت به زنان اتفاق می‌افتد.

پوکی استخوان در زنان کم وزن با سابقه خانوادگی، رژیم غذایی مناسب، بی تحرکی و عدم فعالیت و مصرف سیگار بیشتر دیده می‌شود.

با این حال بهتر است در جوانی با اصلاح رژیم غذایی و انجام حرکات ورزشی از ابتلا به پوکی استخوان در میانسالی جلوگیری کنید.

بیشتر بخوانید: غذاهای استخوان سوز یا استخوان ساز؟!

راه‌های درمان پوکی استخوان

درمان پوکی استخوان با هدف جلوگیری از پیشرفت و تسریع در تحلیل استخوان‌ها انجام می‌شود.

در صورتی که به موقع به یک متخصص جراح مفاصل و استخوان‌ مراجعه کنید، بهبودی سریع‌تر انجام می‌گیرد.

در صورتی که پس از معاینه و انجام آزمایش‌های مربوطه مشخص شود که استخوان‌های شما تحلیل رفته است، پزشک ارتوپدی روند درمان را آغاز می‌کند. ممکن است ابتدا نیاز به مصرف داروهای خاص و اصلاح سبک زندگی خود داشته باشید.

مصرف صحیح ویتامین D و کلسیم نیز مفید خواهد بود.

درمان قطعی برای کاهش تراکم استخوان وجود ندارد، با این حال برخی از روش‌ها به جلوگیری از پیشرفت آن و تقویت استخوان‌ها کمک می‌کند.

دارو درمانی

در شرایطی که این بیماری پیشرفت قابل توجهی در بدن شما نداشته باشد، نیازی به به درمان با دارو نیست و تنها با اصلاح رژیم غذایی و افزایش فعالیت‌های ورزشی می‌توانید از شدت آن جلوگیری کنید.

با این حال در صورتی که نیاز به درمان دارویی داشته باشید، جراح مفاصل و استخوان با توجه به شرایط شما داروهای زیر را پیشنهاد می‌کند:

• آلندرونات
• ریزدرونات
• ایباندرونات
• زولدرونیک اسید

این موارد در دسته داروهای بیس فسفونات‌ها قرار می‌گیرند و برای افرادی تجویز می‌شوند که خطر شکستگی استخوان در آن‌ها زیاد است.

برای کاهش پیشرفت تحلیل استخوان‌ها نیز داروهای زیر توسط پزشک توصیه می‌شوند:

رالوکسیفن: این دارو برای تولید استروژن مناسب است هر چند عوارضی مثل لخته شدن خون را به همراه دارد.

دنوزوماب: این دارو با تزریق به بدن بیمار منتقل می‌شود و در برخی موارد می‌تواند مناسب‌تر از بیس فسفونات‌ها باشد.

هورمون درمانی: از آنجایی که در دوره یائسگی بانوان، کاهش تراکم استخوان افزایش می‌یابد، می‌توان از هورمون درمانی و تزریق استروژن استفاده کرد. هر چند این روش عوارض خود را به دنبال دارد.

تستوسترون: ممکن است این روش برای درمان به افزایش تراکم استخوان‌ها کمک کند.

روش درمان طبیعی

از آنجایی که مصرف داروها برای پوکی استخوان بدون عوارض نیست، شاید ترجیح دهید که از روش‌های بهتری به جای داروهای استفاده کنید.

مصرف کلسیم: یکی از روش‌هایی که به پیشگیری از پوکی استخوان و کاهش پیشرفت آن کمک می‌کند، مصرف کلسیم است. منابع غذایی غنی از کلسیم شامل لبنیات، سبزیجات سبز، ماهی و غلات می‌باشد.

ویتامین D: از آنجایی که کمبود این ویتامین شایع است، قرار گرفتن در معرض نور خورشید، مصرف ماهی و مکمل‌های ویتامین D می‌تواند گزینه مناسبی برای تامین آن باشد.

علاوه بر این موارد با اصلاح روش زندگی یعنی ترک سیگار، ترک مصرف مشروبات الکلی و انجام فعالیت‌های ورزشی می‌توانید به سلامتی خود کمک کنید.

نویسنده: دکتر محمد علی جلیلی جراح استخوان و مفاصل