ضرورت آزمایش کلسترول خون در سلامت بدن
ضرورت آزمایش کلسترول خون در سلامت بدن
آزمایش کلسترول یا پروفایل لیپید به سنجش میزان کلسترول خوب و بد موجود در بدن کمک میکند و در نتیجه میزان چربی خون شما را بررسی میکند. تعداد کلسترول و تری گلیسیرید موجود در بدن به کم آزمایش کلسترول قابل تشخیص است. در نتیجه اگر میزان LDL بدن شما افزایش بیابد، باعث تصلب شرایین و دیگر بیماریها میشود.
اهمیت کلسترول بدن
کلسترول یک ماده مومی شکل در سلولهای خونی است و کبد بیشترین میزان کلسترول را در بدن تولید میکند. دو نوع کلسترول LDL و HDL در بدن وجود دارد که لیپوپروتئین با چگالی کم تحت عنوان LDL و کلسترول بد شناخته میشود. این در حالی است که لیپوپروتئین با چگالی بالا یا HDL همان کلسترول خوب است که و مهمترین هدف آن انتقال کلسترول از خون و بافتها به سمت کبد و در نتیجه پاکسازی بدن از چربیهای مضر است.
چرا آزمایش کلسترول مهم است؟
افزایش سطح کلسترول بد در بدن باعث ایجاد بیماریهای خطرناکی میشود. از آنجایی که افزایش سطح LDL در بدن علائم و نشانه خاصی ندارد، لازم است که هوشیار عمل کنید و با انجام تست چربی خون، میزان کلسترول و چربی بدن خود را تحت نظر بگیرید.
اهمیت آزمایش LDL بسیار زیاد است، زیرا کمک میکند تا در صورت بالا بودن میزان کلسترول و چربی خون، از بیماریهای قلبی احتمالی جلوگیری کنید.
آزمایش خون LDL چه چیزی را نشان میدهد؟
معمولا این تست ۴ نوع چربی خون را بررسی کرده و هر کدام را ارزیابی میکند:
کلسترول کل: همانطور که از نام آن مشخص است، این مقدار مجموع تعداد کلسترول خون بدن شما را نشان میدهد.
HDL: لیپوپروتئین با چگالی بالا یا همان کلسترول خوب در بدن بسیار مهم است، چرا که باعث کاهش کلسترول بد میشود. از طرفی به رفع انسداد رگها و آزادسازی جریان خون در شریانهای بدن کمک میکند.
LDL: کلسترول بد یا لیپوپروتئین با چگالی پایین برای بدن مضر است. در نتیجه افزایش آن میتواند باعث انسداد شریانها شود. تجمع آن در خون باعث افزایش چربی یا پلاک میشود. در نتیجه جریان خون در بدن دچار اختلال شده و کاهش مییابد. اگر پلاکها پاره شوند، خطراتی مثل سکته مغزی یا قلبی را به همراه خواهند داشت.
تری گلیسرید خون: از دیگر چربیهای خون تری گلیسرید است. هر بار که کالری مصرف کنید اما بدن از آن استفاده نکند، تری گلیسیرید تولید میشود. این ماده در سلولهای چربی ذخیره شده و افزایش آن برای بدن مضر است.
با کاهش این ماده به کاهش احتمال ابتلا به بیماریهایی مثل دیابت و اضافه وزن خود کمک میکنید. به همین دلیل کنترل میزان آن در بدن اهمیت دارد.
آیا آزمایش LDL برای همه ضروری است؟
معمولا توصیه میشود که افراد بالای ۲۰ سال هر چند سال یکبار این آزمایش را انجام دهند. بهترین زمان برای تست کلسترول LDL و HDL زمانی است که به تازگی وارد سن بیست سالگی شدهاید. پس از آن میتوانید هر ۵ سال یکبار این آزمایش را انجام دهید.
بسیاری گمان میکنند چون سالم هستند و علائم کلسترول بالا ندارند، نیازی به انجام این آزمایش نیست. با این حال اگر به طور منظم و در دورههای مشخص این تست را انجام دهید، میزان ابتلا به بیماریهای جدی و خطرناکی مثل حمله قلبی یا سکته مغزی را کاهش میدهید و در صورت انسداد رگهای خونی میتوانید درمان را آغاز کنید.
چه افرادی ملزم به انجام تست خون کلسترول هستند؟
- سابقه خانوادگی ابتلا به کلسترول بالا
- چاقی مفرط و اضافه وزن زیاد
- عدم تحرک فیزیکی کافی
- مصرف بیش از حد غذاهای چرب
- مردان بالای ۴۵ سال و زنان بالای ۵۵ سال
در صورتی که هر یک از این موارد را در خود مشاهده میکنید، بهتر است برای انجام آزمایش خون LDL اقدام کنید.
برای آزمایش LDL چند ساعت باید ناشتا باشیم؟
اگر یک پزشک متخصص داخلی و یا متخصص قلب و عروق انجام آزمایش چربی خون LDL را تجویز کند، لازم است که با مراجعه به آزمایشگاههایی که این تست را انجام میدهند، اقدام کنید.
آزمایش چربی خون ناشتا انجام میشود، از این رو بهتر است که حداقل تا ۱۲ ساعت قبل از آن چیزی نخورید.
برای پاسخ به این سوال که برای آزمایش چربی خون باید چند ساعت ناشتا بود، باید گفت که اگر شب قبل از آزمایش در ساعات ابتدایی شب چیزی میل کنید و تا صبح فردا ناشتا بمانید، میتوانید به راحتی آزمایش بدهید. این بدان معنی نیست که نمیتوانید آب بخورید، با این حال بهتر است از مصرف قهوه، چای و دیگر نوشیدنیها در این مدت اجتناب کنید.
کسانی که از قرصها و داروهای ضد بارداری استفاده میکنند بهتر است که قبل از انجام آزمایش چربی خون HDL و LDL با متخصص قلب و عروق مشورت کنند. امکان دارد که پزشک توصیه کند برای چند روز از این قرصها استفاده نکنید.
به طور کلی لیست داروهایی که مصرف میکنید را با پزشک خود در میان بگذارید تا اطمینان حاصل شود که خللی بر روی جواب آزمایش چربی خون شما وارد نمیکند.
آزمایش چربی خون LDL چگونه انجام میشود؟
بهتر است که این تست را صبحها و ناشتا انجام دهید. نحوه گرفتن تست چربی خون از رگ دست است. اگر قبلا آزمایش خون داده باشید، با این فرایند آشنا هستید. معمولا این آزمایش بدون درد است و پس از دریافت خون مورد نیاز، تست به پایان میرسد.
پس از آن که زمان جوابدهی آزمایش چربی خون LDL مشخص میشود، میتوانید برگه جواب را به پزشک متخصص داخلی و یا متخصص قلب و عروق خود نشان دهید تا موارد آن را به شما توضیح دهد.
تفسیر آزمایش چربی خون ناشتا
معمولا برای تفسیر نتیجه آزمایش LDL خون، میتوانید از اطلاعات جدول زیر استفاده کنید. با این حال بهترین پاسخ را متخصص داخلی و یا پزشک قلب و عروق ارائه خواهد داد. در نتیجه توضیحات زیر به معنی پاسخ صحیح و کامل جواب آزمایش نیست.
کلسترول کل mg/dl |
کلسترول LDL
mg/dl |
تری گلیسیرید
mg/dl |
نتیجه | کلسترول HDL
mg/dl |
نتیجه |
کمتر از ۲۰۰ | کمتر از ۱۰۰ | کمتر از ۱۵۰ | مطلوب | برای مردان زیر ۴۰ | ضعیف |
بین ۲۰۰ تا ۲۳۹ | بین ۱۳۰ تا ۱۵۹ | بین ۱۵۰ تا ۱۹۹ | روی مرز بالا | در زنان زیر ۵۰ | ضعیف |
۲۴۰ و بیشتر | بین ۱۶۰ تا ۱۸۹ | بین ۲۰۰ تا ۴۹۹ | بالا | بین ۵۰ تا ۵۹ | خوب |
– | بالاتر از ۱۹۰ | ۵۰۰ و بیشتر | خیلی بالا | ۶۰ و بالاتر | بهترین حالت |
طبق توصیه انجمن قلب آمریکا اگر سطح گلیسیرید خون ۱۰۰ میلی گرم بر دسی لیتر و یا کمتر از آن باشد، میزان آن در بدن شما مطلوب است. به همین دلیل برای افزایش سلامت قلب نیاز است که این میزان را در بدن خود کنترل کنید.
ممکن است پزشک پس از بررسی نتیجه آزمایش چربی خون LDL به شما توصیه کند که با انجام فعالیتهای ورزشی بیشتر و تغییر رژیم غذایی خود به متعادل کردن کلسترول بدن تان کمک کنید.
کسانی که میزان کلسترول بدن شان زیاد است، میتوانند با رعایت اصولی مثل اصلاح عادات غذایی، دریافت رژیم غذایی سالم، ترک سیگار و افزایش تحرک و ورزش به سلامت خود کمک کنند.
بهترین راهکار این است که با یک متخصص داخلی مشورت کنید تا توصیههای لازم را برای کاهش سطح کلسترول بد خون ارائه دهد.
اهمیت آزمایش کلسترول خون در زنان
تولید هورمون استروژن در بدن باعث افزایش سطح کلسترول خوب یا HDL در زنان میشود. با این حال اگر سطح تری گلیسیرید شما بالاست، نیاز به مشورت و مراجعه به یک متخصص زنان دارید. از آنجایی که آغاز یائسگی میتواند بر سطح کلسترول زنان موثر باشد، بهتر است انجام تست چربی خون را زیر نظر پزشک و به طور مرتب انجام دهید.
سخن آخر
با انجام دورهای آزمایش چربی خون LDL میتوانید میزان کلسترول خون را کنترل کنید. پزشک شما با ارائه برنامه غذایی و دیگر عادتهای صحیح در این رابطه به شما کمک میکند.
علاوه بر آن در صورتی که نیاز به درمان دارویی باشد، متخصص داخلی برای شما تجویز میکند. با این حال در گام اول اصلاح سبک زندگی و توجه به توصیههای پزشک به کاهش کلسترول خون و در نتیجه کاهش ابتلا به عوارض و خطرات آن منجر خواهد شد.
نویسنده: دکتر محمد بیدمشکی