مهم ترین علل چاقی که تاکنون نشنیده اید
چاقی که به عنوان یک عامل مهم در بروز بیماریهای قلبی، کرونری و فشار خون شناخته شده است، سالیانه باعث مرگ افراد بسیاری در سراسر دنیا میشود و سلامتی آنان را به خطر میاندازد. در ایران نیز چاقی به صورت گستردهای دامنگیر برخی مردم شده است به گونهای که حدود یک سوم افراد دچار چاقی و عوارض آن هستند. در ادامه شما را با مهمترین علل چاقی آشنا میکنیم.
۱- ژنتیک و عوامل متابولیک
ژنتیک یکی از علل چاقی در افرادی است که از سنین کم استعداد چاقی پیدا میکنند چرا که این فاکتور تعیین میکند که چربی در کدام قسمت از بدن ذخیره شود و تجمع یابد. ژنتیک همچنین باعث میشود افراد میل به خوردن غذای بیشتری پیدا کنند که خود باعث افزایش وزن و چاقی میشود. راه تشخیص اینکه نشان دهد علل چاقی افراد از ژنتیک است یا خیر، از این طریق است که افراد ابتدا باید تست DNA دهند، DNA افراد دارای ژنهایی است که در خود اطلاعاتی را ذخیره میکند که بیان میکند افراد از نظر ژنتیکی مستعد چاقی و افزایش وزن هستند یا خیر و در صورتی که تشخیص پزشک بر این موضوع باشد بهترین درمان را برای بهبودی بیمار ارائه میدهد.
عوامل متابولیک که نیز از علل چاقی محسوب میشود باعث میشود افراد فعالیتهای متابولیسمی بدنشان به دلیل تغییرات هورمونی کاهش یابد که در این صورت باعث بروز چاقی میشود. به عنوان مثال هورمون گرلین که به عنوان هورمون گرسنگی شناخته میشود باعث میشود افراد احساس گرسنگی کرده و به غذا خوردن یا ریزهخواری روی آوردند که هر دو در صورتی که به جا نباشد سبب افزایش وزن میشود.
۲- شیوه زندگی ناسالم در افراد
داشتن سبک زندگی ناسالم مانند مصرف غذاهای پرکالری مثل فست فودها و غذاهای پرچرب و انواع نوشیدنیهای پرکالری، ورزش نکردن، نداشتن برنامه ورزشی روزانه و عدم فعالیت کردن، خواب زیاد و یا خواب ناکافی از علل چاقی در بسیاری از افراد است.
هر یک از موارد گفته شده باعث دریافت بیش از حد مقدار کالری در افراد شده و در صورتی که تصمیمی برای بهبود شیوه زندگی خود نگیرند این افزایش میزان کالری دریافتی باعث ذخیره چربی در بدن افراد میشود و بعد از مدتی اجرای هرگونه رژیم کاهش وزن برای آنها دشوار و سخت میشود.
همچنین خوردن بعضی از داروها به صورت خودسرانه، بدون تجویز و نظر پزشک نیز از علل چاقی محسوب میشود. این داروها مانند مولتی ویتامینها یا داروهای ضد افسردگی و نشاط آور چنانچه به صورت خودسرانه و بدون نظر پزشک تجویز شود باعث افزایش وزن میشود چرا که از عوارض این داروها چاقی میباشد.
۳- عوامل روانشناختی و عصبی
در بسیاری از مواقع علل چاقی برمیگردد به عوامل روانشناختی و عصبی، چرا که بعضی از افراد بعد از گذراندن یک دوره پراسترس مانند از دست دادن یک عزیز، افسردگی، دوران امتحانات یا دوران ابتلا به یک بیماری، دچار افزایش وزن میشوند. در چنین وضعیتی بدن تصمیم میگیرد برای تسکین درد و کاهش میزان استرس خود را به سمت پرخوری و غذاخوردن سوق دهد تا به کمک این روش استرس فرد کاهش یابد و غذاخوردن جایگزین آن شود.
افراد باید در اینگونه زمانها مدیریت بحران داشته باشند و چنانچه تصمیم دارند از این روش برای کاهش استرس و افسردگی خود استفاده کنند به شیوه درست از آن بهره ببرند. ابتلا به اختلالات روانپزشکی نظیر بولیما و خوردن افراطی نیز از مواردی هستند که با سوق دادن افراد به پرخوری باعث اضافه وزن در آنان میشود.
علاوه بر عوامل روانشناختی که در بالا گفته شده عوامل فرهنگی و اجتماعی نیز هستند که ارتباط نزدیکی با عوامل روانشناختی دارند و از علل چاقی در افراد شناخته میشود؛ به عنوان مثال نوع غذاخوردن و عادتی که فرد در این رابطه دارد، حجم غذای مصرفی، و ترکیبات غذایی، دور هم نشینیها، مهمانیهای بیش از حد، همه از عواملی فرهنگی اجتماعی هستند که باعث اضافه وزن و چاقی در افراد میشود.
سخن آخر: مشکلات چاقی در سراسر دنیا و به خصوص ایران فراگیر است و عوامل زیادی در این اضافه وزن دخیل است. از جمله این عوامل و علل چاقی میتوان به عوامل متابولیک و ژنتیکی، شیوه زندگی ناسالم در افراد و عوامل روانشناختی و عصبی اشاره کرد. چنانچه افراد اهداف کاهش وزن برای خود در نظر گرفته باشند با شناسایی این عوامل بهتر میتوانند به اهداف رژیمی و کاهش وزن خود برسند.