آیا باید هر روز دوش بگیریم؟

در بسیاری از نقاط جهان دوش گرفتن به صورت روزانه یک عادت معمول به شمار می‌رود. با اینحال از نظر پزشکی این دوش گرفتن روزانه برای بسیاری از مردم ضروری نیست.

بهداشت فردی مزایای سلامتی بسیاری دارد و اکثر مردم به طور منظم باید دوش بگیرند. علاوه بر آن استفاده‌ی روتین از آب برای تمیز کردن خود اثرات درمانی در قالب هیدروتراپی نیز دارد. حمام کردن، سونا بخار، سونا و سایر روش‌های حمام کردن، می‌توانند سبب:

• بهبود عملکرد سیستم ایمنی
• کاهش درد و گرفتگی ماهیچه‌ای
• کاهش تورم
• افزایش جریان خون
• بهبود تمرکز
• کاهش خستگی
• تنفس راحتتر شوند.

دوش گرفتن نیز به میزان کمتری سبب ایجاد این اثرات در بدن می‌شود. دوش گرفتن سبب تمیز شدن پوست و حذف سلول‌های مرده بدن می‌شود. همچنین منافذ پوست را تمیز می‌کند که سبب بهبود عملکرد سلول‌ها می‌شود. پوست را از وجود باکتری‌ها و سایر مواد تحریک کننده‌ای که موجب خارش و مشکلات پوستی می‌شود؛ پاک می‌کند.

اما دلیل اصلی اینکه چرا مردم بیش از حدی که برای بدن آنها ضروری است دوش می‌گیرند؛ این است که اینکار به آنها کمک می‌کند ظاهر استاندارد و پاکیزه‌ای برای حضور در جامعه داشته باشند. همچنین باعث می‌شود که آنها در خانه، سرکار و جامعه احساس بهتری داشته باشند.

دوش گرفتن در فصول مختلف

در بسیاری از مناطق، زمستان سردتر و خشک تر می‌شود، در حالی که تابستان گرم تر و مرطوب تر است. این تغییر شرایط محیطی بر تعداد دفعات مناسب دوش گرفتن تاثیر می‌گذارد. در زمستان، دمای سرد هوا و حرارت داخلی بدن هر دو به خشک شدن پوست کمک می‌کند. بسیاری از متخصصین پوست توصیه می‌کنند که افراد در طول زمستان تعداد دفعات حمام خود را تغییر دهند تا از خشک شدن پوست خود محافظت کنند.

تکنیک‌های زیر ممکن است به افراد کمک کند تا احتمال خشکی پوست خود را کاهش دهند:

• کوتاه کردن زمان دوش گرفتن به ۵-۱۰ دقیقه.
• بستن درب حمام برای افزایش رطوبت و بخار .
• جایگزین کردن آب گرم و صابون با آب گرم و پاک کننده‌های ملایم تر برای پوست
• تا حد امکان استفاده کمتر از مواد پاک کننده اما تا جایی که پوست را تمیز کند.
• خشک کردن آرام و ملایم پوست بعد از حمام کردن.
• استفاده از کرم مرطوب کننده یا روغن برای پوست ظرف سه دقیقه بعد از دوش گرفتن که به حفظ رطوبت پوست کمک می‌کند.

دوش گرفتن در سنین مختلف

تعداد دفعات مناسب دوش گرفتن برای افراد در سنین مختلف متفاوت است.

نوزادان

آکادمی اطفال در آمریکا می‌گوید حمام کردن روزانه برای نوزادان نیاز نیست. آنها پیشنهاد می‌دهند که زمان شستشوی منظم نوزادان وقتی شروع شود که چهار دست و پا بروند و شروع به غذا خوردن کنند.

کودکان

به گفته آکادمی آمریکایی متخصصین پوست، هرچند حمام روزانه برای کودکان ۶ تا ۱۱ ساله در حفظ سلامتی آنها تاثیر مثبت دارد، اما آنها فقط هر چند روز یکبار نیاز به دوش گرفتن دارند. هنگامی که آنها به سن بلوغ میرسند؛ تعداد دفعات دوش گرفتن از فردی به فرد دیگر با توجه به شرایط بدنی آنها متفاوت می‌شود. بسیاری می‌گویند که در آن زمان دوش گرفتن روزانه، ضروری است.

نوجوانان

بسیاری از نوجوانان از لحاظ جسمی بسیار فعال هستند و دوش گرفتن پس از رویدادهای ورزشی یا انجام فعالیت‌های ورزشی، از جمله: شنا، کار کردن، و سایر فعالیت‌های جسمانی، ایده خوبی است.

سالمندان

کار ساده‌ای مثل دوش گرفتن ممکن است برای بسیاری از سالمندان سخت باشد. سالمندان ممکن است برای حفظ پاکیزگی خود و محافظت از پوست، جلوگیری از عفونت و رعایت استانداردهای عمومی مراقبت از بدن، نیازی به حمام به صورت روزانه نداشته باشند.

دوش گرفتن یک بار یا دو بار در هفته می‌تواند به اندازه کافی برای برآوردن این معیارها مناسب باشد و سالمندان می‌توانند با تعویض لباس‌های خود در روزهای دیگر حس شادابی خود را حفظ کنند. سالمندانی که نمیتوانند به تنهایی حمام کنند؛ میتوانند از کسی که در انجام سایر امور به آنها کمک می‌کند برای حمام کردن خود نیز کمک بگیرند.

دوش گرفتن و مشاغل مختلف

نوع شغل افراد نیز در تعداد دفعاتی که به دوش گرفتن نیاز دارند؛ تاثیر می‌گذارد. نیاز افرادی که در دفاتر کاری و پشت میز کار می‌کنند با افرادی که در شغلشان با حیوانات، مواد خطرناک و مواد غیر بهداشتی کار می‌کنند در تعداد دفعات دوش گرفتن متفاوت است. مشاغلی که بعنوان “مشاغل کثیف” شناخته می‌شوند، عبارتند از:

• قصاب
• سرایدار
• افرادی که حشرات موذی را نابود می کنند.
• کسانی که در معدن کار می کنند.
• رفتگر

افرادی که با مواد فاسد شونده، مواد شیمیایی خطرناک، عوامل بیماریزا و مواد رادیواکتیو کار می‌کنند، باید در پایان هر شیفت کاری خود دوش بگیرند. باغداران، کشاورزان، باغبانان آماتور و هر کسی که زمان زیادی را در خارج از منزل و در اطراف انواع گیاهان صرف می‌کند، می‌تواند خطر ابتلا به بثورات و سایر آسیب‌های پوستی را از طریق دوش گرفتن به محض ورود به داخل خانه کاهش دهد. انجام این کار باعث محدود شدن مواجه شدن با سم، گرده و سایر آلرژن‌های بالقوه می‌شود، بنابراین خطر واکنش به آنها توسط بدن را کاهش می‌دهد. یک مطالعه در هلند نشان می‌دهد که دوش گرفتن می‌تواند روزهای بیماری در کار را کاهش دهد، اما تنها در صورتی که این دوش با آب سرد باشد.

محققان گزارش دادند کسانی که دوش گرفتن خود را با  ۳۰ثانیه ماندن در زیر آب سرد تمام می‌کنند ۲۹ درصد کمتر از کسانی هستند که اینکار را نمی‌کنند.

اگربیش از حد دوش بگیریم چه مشکلی دارد؟

دوش گرفتن باکتری‌ها را از روی سطح پوست پاک می‌کند، اما این به این معنی نیز هست که باکتری‌هایی را که از بدن در برابر عفونت محافظت می‌کنند را هم از بین میبرد. استفاده زیاد از صابون و شامپو حین حمام کردن می‌تواند پوست و موی شما را خشک کند که منجر به ترک خوردن پوست می‌شود. اینکه این اتفاقات چقدر سریع میتواند اتفاق بیافتد، به تعداد دفعات دوش گرفتن فرد و نوع پوست فرد (که می‌تواند چرب یا خشک باشد) و آب و هوایی که در آن زندگی می‌کند، بستگی دارد.

اگر مردم متوجه شوند که پوست آنها پس از خروج از حمام سفت و جمع می‌شود، این نشانه‌ای از تمیز بودن آن نیست. در عوض، نشان می‌دهد که پوست خیلی خشک شده است.در مطالعاتی که مبتنی بر شستن دست بود محققان متوجه شدند در پرستارانی که بخاطر شستن مکرر دست و استفاده از دستکش به پوستشان آسیب رسیده بود، وجود عامل عفونی بیشتر از سایر پرستاران بود. محققان معتقدند بالا بردن دفعات شستن دستها تا به حدی که منجر به آسیب پوستی شود نتایج معکوسی در ایمنی خواهد داشت.

دوش گرفتن همچنین اثرات قابل توجهی روی محیط زیست دارد. دوش گرفتن همچنین تأثیر قابل توجهی بر محیط زیست دارد. موادی مانند: میکروبیدها در بعضی از محصولات مراقبت از پوست ( صابون‌ها و شامپو‌ها) وجود دارد که می‌تواند راه خود را به آبهای زیرزمینی، دریاچه‌ها، رود‌ها و اقیانوس‌ها برساند. عمل ساده دوش گرفتن منابع حیاتی آب شیرین را نیز کاهش می‌دهد.

سخن پایانی

گرچه دوش گرفتن مزایای فیزیکی، روحی و احساسی زیادی دارد، دوش گرفتن روزانه که بسیاری از مردم به آن عادت دارند. احتمالا خیلی بیشتر از نیاز بدن آنها است. دوش گرفتن پوست و مو را خشک می‌کند، سبب استفاده از منابع طبیعی و تولید آب آلوده می‌شود. برای رسیدن به این نکته که چه تعداد دوش گرفتن برای ما مناسب است بهتر است؛ یک تعادل بین احترام به استفاده از منابع طبیعی و حس خوب پاکیزگی بدن خود در چارچوب برنامه‌های روزانه خود داشته باشیم.

توصیه پزشکان برای برآورده ساختن نیازهای جسمی و سلامت بدن دوش گرفتن یک یا دو بار در هفته است. افرادی که در نوع خاصی از مشاغل کار می‌کنند و کسانی که فعالیت‌های ورزشی زیادی انجام می‌دهند، احتمالا دفعات بیشتری نیاز به دوش گرفتن دارند.

منبع: medicalnewstoday