آکنه یا جوش پوستی

آکنه یک بیماری پوستی است و زمانی اتفاق می‌افتد که فولیکول‌های مو به چربی و سلول‌های مرده پوست وصل می‌شوند. این اتفاق اغلب باعث جوش‌های سر سفید، جوش‌های سر سیاه یا نقاط قرمز روی پوست می‌شود و معمولا روی صورت، پیشانی، سینه، پشت و شانه‌ها ظاهر می‌شود. هرچند که آکنه در همه سنین روی افراد تاثیر می‌گذارد، اما شیوع آن به طور کلی در میان نوجوانان بیشتر است. درمان‌هایی برای جوش‌های پوستی وجود دارد، اما در برخی افراد آکنه می‌تواند مقاوم باشد.

جوش‌ها و برآمدگی‌های ناشی از آنها به آرامی بهبود می‌یابد، و وقتی یکی از آنها شروع به خوب شدن می‌کند، به نظر می‌رسد یک جوش دیگر در حال ظهور است. بسته به شدت آن، آکنه می‌تواند باعث یک حس بد از نظر روحی در فرد شود و این جوش‌ها همچنین باعث زخم‌های پوستی می‌شود. هر چه زودتر شروع به درمان کنید، از وقوع چنین مشکلاتی پیشگیری می‌کنید.

علائم آکنه 

علائم و نشانه‌های آکنه بسته به شدت وضعیت شما متفاوت است:

• جوش سر سفید (منافذ پوست بسته شده)
• جوش های سر سیاه (منافذ پوست بازشده)
• دانه قرمز‌های کوچک،
• برآمدگی‌های زیر پوستی که درونشان چرک دارد
• توده‌های بزرگ، جامد و دردناک زیر سطح پوست (گره ها)
• توده‌های پر از چرک زیر سطح پوست (ضایعات کیستیک)

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر با استفاده از روش‌های خود مراقبتی آکنه شما درمان نشد به پزشک خود مراجعه کنید. او می‌تواند داروهای قوی تری را تجویز کند. اگر آکنه همچنان ادامه داشته باشد یا شدید باشد، ممکن است نیاز باشد به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.

برای بسیاری از زنان، بروز جوش‌های پوستی قبل از قاعدگی بسیار شایع است. این نوع آکنه در زنان با استفاده از قرص‌های جلوگیری از بارداری درمان می‌شود.

در افراد مسن، شروع ناگهانی جوش‌های پوستی بصورت شدید ممکن است نشان دهنده‌ی یک بیماری زمینه‌ای که و نیاز به مراقبت‌های پزشکی باشد. اداره غذا و داروی آمریکا (FDA) هشدار می‌دهد که برخی از لوسیون‌های ضد جوش بدون نسخه، پاک کننده‌های آرایش و دیگر محصولات پوست می‌توانند سبب بروز واکنش جدی در پوست شوند. این نوع واکنش بسیار نادر است، بنابراین آن را با قرمزی، سوزش یا خارش ناشی از استفاده داروهای درمانی که بخشی از فرایند درمان است، اشتباه نکنید.

اگر بعد از استفاده از محصولات پوستی یکی از موارد زیر را احساس کردید، سریعا به پزشک مراجعه کنید:

• غش
• تنفس دشوار
• تورم چشم، صورت، لب‌ها یا زبان
• احساس تنگ شدن گلو

علل بروز جوش‌های پوستی

چهار عامل اصلی باعث بروز آکنه می‌شوند:

• چرب شدن بیش از حد پوست
• فولیکول‌های موی پوشیده از چربی و سلول‌های مرده پوست
• باکتری
• فعالیت بیش از حد هورمون (آندروژن)

آکنه معمولا روی صورت، پیشانی، قفسه سینه، پشت و شانه‌های شما ظاهر می‌شود؛ زیرا در این قسمت از پوست بیشتر فولیکول‌های مو به غدد چربی متصل هستند. دیوار فولیکول ممکن است از بین برود و جوش سر سفید تولید کند.

یا ممکن است راهی به سطح پوست باز کند و تیره شود که باعث ایجاد یک جوش سر سیاه می‌شود. در واقع منافذی که با باکتری‌ها و چربی پر شده‌اند، زمانی که در معرض هوا قرار می‌گیرند، قهوه‌ای می‌شوند.

زمانی که فولیکول‌های مو مسدود می‌شوند یک التهاب یا آلوده شدن با باکتری رخ می‌دهد و جوش‌ها قرمز با یک مرکز سفید ایجاد می‌شوند. اگر این انسداد و التهاب در داخل فولیکولهای عمیق ایجاد شود، سبب ایجاد توده‌های کیستیک در زیر پوست می‌شود. منافذ دیگر پوست که برای غدد عرق باز هستند، معمولا در ایجاد آکنه دخالتی ندارند.

عواملی که ممکن است بروز جوش‌های پوستی را بدتر کند.

این عوامل می‌تواند باعث ایجاد آکنه یا تشدید علائم آن شود:

هورمون‌ها: آندروژن‌ها، هورمون‌هایی هستند که در دوران بلوغ در پسران و دختران افزایش می‌یابد و باعث می‌شود که غدد چربی بزرگ شوند و چربی بیشتری تولید کنند. تغییرات هورمونی مربوط به بارداری و استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی نیز می‌تواند بر تولید چربی پوست تاثیر بگذارد. و مقدار کمی آندروژن در خون زنان گردش می‌کند که بروز جوش‌های پوستی را بدتر می‌کند.

داروها: بعضی از داروها مثلا داروهایی حاوی کورتیکواستروئیدها، تستوسترون یا لیتیم نیز سبب بروز جوش‌های پوستی می‌شوند.

رژیم غذایی: مطالعات نشان می‌دهد که برخی از عوامل رژیم غذایی، از جمله: خامه شیر و غذاهای غنی از کربوهیدرات مانند: نان، شیرینی و چیپس، ممکن است آکنه را بدتر کنند. مصرف شکلات به مدت طولانی نیز ممکن است بروز آکنه را بدتر است. مطالعه‌ای کوچک از ۱۴ مرد مبتلا به آکنه نشان داد که خوردن شکلات باعث بدتر شدن علائم جوش‌های پوستی می‌شود. مطالعات بیشتری نیاز است تا بطور کامل ثابت شود که آیا محدودیت‌های غذایی باعث بهبود آکنه می‌شود.

استرس: استرس نیز می‌تواند بروز آکنه را بدتر کند.

برخی خرافات درمورد آکنه یا جوش‌های پوستی

این موارد اثر کمی روی ایجاد جوش‌های پوستی دارد:

غذاهای چرب: خوردن غذای چرب به هیچ وجه تاثیری بر آکنه ندارد. اگر چه بودن در یک محل چرب مانند: یک آشپزخانه و کار زیاد با مواد سرخ کردنی، پوست را بیشتر تحریک می‌کند و بروز آکنه را ترویج می‌دهد؛ زیرا این روغن می‌تواند به پوست برسد و فولیکول‌های مو را مسدود کند.

بهداشت: آکنه ناشی از پوست کثیف نیست. در حقیقت، پاک کردن پوست با صابون‌های سخت یا مواد شیمیایی قوی پوست را آزار می‌دهد و می‌تواند بروز آکنه را بدتر کند.

لوازم آرایشی: لوازم آرایشی و بهداشتی لزوما آکنه را بدتر نمی‌کند، به خصوص اگر از لوازم آرایشی بدون چربی استفاده کنید، که منافذ را مسدود نکند و آرایش کردن به طور مرتب و روزانه را حذف کنید. مواد آرایشی بدون چربی (مخصوص پوست چرب) استفاده کنید تا با اثربخشی داروهای ضد آکنه مداخله نکند.

عوامل خطر ساز

عوامل خطر آکنه یا جوش‌های پوستی عبارتند از:

سن: افراد سالخورده هم ممکن است جوش بزنند، اما بروز آکنه در نوجوانان شایع تر است.

تغییرات هورمونی: چنین تغییراتی در نوجوانان، زنان و دختران و افرادی که از داروهای خاص استفاده می‌کنند، شامل کورتیکواستروئیدها، آندروژن‌ها یا لیتیوم بیشتر است.

سابقه خانوادگی: ژنتیک در آکنه نقش دارد اگر هر دو والد آکنه داشته باشند، احتمال دارد که فرزندشان نیز جوش پوستی داشته باشد.

مواد روغنی یا چرب: ممکن است جوش‌های پوستی به دلیل استفاده از لوسیون‌ها و کرم‌های چرب یا کار کردن در محل‌هایی که با مواد چرب یا سرخ کردنی سروکار دارد، ایجاد شوند.

اصطکاک و یا فشار روی پوست: ممکن است وسایلی مانند: تلفن، تلفن همراه، کلاه، یقه‌های تنگ و کوله پشتی نیز سبب ایجاد جوش پوستی در بدن و صورت شما بشود.

استرس: سترس باعث تولید آکنه نمی‌شود، اما اگر در حال حاضر آکنه داشته باشید، ممکن است آن را بدتر کند.

نویسنده:دکتر مهسا سعیدیان