تاثیر تغذیه در بیماری های قلبی

رژیم غذایی ارتباط مستقیم با سلامت بدن دارد. در صورتی که در تغذیه از مواد غذایی سالم استفاده شود، اندام‌ها بهترین عملکرد را خواهند داشت و بدن سالم می‌ماند اما در صورت استفاده از غذاهای ناسالم، اندام‌ها به مرور زمان دچار مشکل شده و بیماری اتفاق می‌افتد. قلب، یکی از اندام‌هایی است که سلامت آن بیش از هر چیز به نوع تغذیه بستگی دارد. تاثیر تغذیه در بیماری های قلبی هم برای درمان بیماری‌های مربوط به قلب و عروق و هم برای جلوگیری از بیماری‌های قلبی مختلف است. در ادامه اثر تغذیه در بیماری‌های قلب و عروق را به طور کامل بررسی خواهیم کرد.

 تاثیر تغذیه در بیماری های قلبی به چه صورت است؟

سلامت انسان تا حد زیادی به نوع تغذیه و رژیم غذایی او بستگی دارد، به همین دلیل جدی گرفتن تغذیه و انتخاب رژیم سالم به همه افراد توصیه می‌شود. مسئله تغذیه و داشتن رژیم سالم در مورد افرادی که به بیماری‌های خاص مانند بیماری‌های قلبی مبتلا بوده یا مستعد به ابتلای این بیماری‌ها هستند، جدی‌تر از سایر افراد است. افرادی که به بیماری‌های قلب دچار هستند یا در سابقه خانوادگی آن‌ها ابتلا به این بیماری‌ها وجود دارد باید از رژیمی سالم و اصولی پیروی کنند.

رژیم غذایی سالم از طریق کاهش فشار خون، تنظیم سطح کلسترول در بدن، کنترل وزن، بهبود خونرسانی و…. باعث سلامت قلب و عروق شده و از این طریق مانع ابتلای فرد به بیماری‌های قلبی می‌شود. موضوع تغذیه برای سلامت بدن به حدی جدی است که برای مبتلایان به بیماری‌های قلبی، رژیمی مخصوص به نام رژیم غذایی قلبی وجود دارد. این اصطلاح غیررسمی، به رژیم مناسب و سالم برای قلب گفته می‌شود که حاوی تمام غذاهای سالم و مغذی برای قلب و عروق است.

غذاهای مفید برای بیماری‌های قلبی

طبق تحقیقات فراوانی که متخصصین قلب و عروق در مورد ارتباط تغذیه سالم با قلب سالم انجام داده‌اند، این موضوع ثابت شده که الگوی تغذیه سالم برای قلب تنها به یک ماده غذایی متکی نیست. به عبارت دیگر برای سلامت قلب و عروق با کمک تغذیه نباید یک ماده خاص را مصرف کرد یا یک ماده غذایی به خصوص را از برنامه خود حذف کرد، بلکه باید لیستی از غذاها و مواد خوراکی سالم در اختیار داشت و آن‌ها را در برنامه خود جای داد تا سلامت قلب تضمین شود. با توجه به تاثیر تغذیه در بیماری های قلبی، رژیم غذایی در زمان این بیماری‌ها باید شامل خوراکی‌های سالم یعنی سبزیجات، میوه‌ها، پروتئین‌ها، غلات کامل و… باشد.

در این رژیم باید مصرف چربی‌های ناسالم، قند و شکر، نمک و…. را به حداقل رساند و از گروه‌های غذایی سالم استفاده کرد. اصول تغذیه سالم و اصولی برای بهبود عملکرد قلب، درمان و پیشگیری از بیماری‌های قلب و تغییراتی که به این موضوع کمک می‌کنند، عبارتند از:

• مصرف لبنیات کم چرب و کم نمک به جای لبنیات چرب و شور
• کاهش مصرف تخم‌مرغ به خصوص زرده
• جایگزین کردن چربی‌های گیاهی با حیوانی
• جایگزین کردن گوشت سفید و ماهی با گوشت قرمز به خصوص گوشت گاو و گوسفند

مزایای تغذیه سالم برای کنترل بیماری‌های قلبی

تغذیه به طور مستقیم باعث درمان بیماری‌های قلبی یا کاهش احتمال ابتلا به آن‌ها نمی‌شود اما با اثر غیرمستقیم آن در کنترل و درمان این بیماری‌ها بسیار زیاد است. از مهم‌ترین مزایای تغذیه سالم برای کنترل بیماری‌های قلبی و پیشگیری از ابتلا به آن‌ها، موارد زیر هستند:

کاهش فشار خون

مصرف مواد غذایی سالم مانند غذاهای کم چرب، نمک کمتر در غذاها و فیبر بالاتر تاثیر زیادی در کاهش فشار خون دارد و زمانی که فشار خون بدن کاهش پیدا می‌کند، عملکرد قلب و عروق بهتر شده و فشار کمتری به ماهیچه‌های قلب وارد می‌شود. این موضوع در نهایت موجب کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی شده و در صورت ابتلا نیز از عوارض این بیماری‌ها جلوگیری می‌کند. از جمله غذاهایی که در کاهش و کنترل فشار خون موثر هستند مواردی مانند میوه‌ها، غلات کامل، ماهی‌ها و مغزیجات را می‌توان نام برد.

کاهش کلسترول بد خون

دیگر تاثیر تغذیه در بیماری های قلبی و رعایت نوع سالم آن، کاهش کلسترول بد خون است. با حذف چربی‌های ناسالم، قند و شکر، کلسترول بد خون یا LDL تا حد زیادی کاهش پیدا کرده و کلسترون خون یا HDL جایگزین آن می‌شود. افزایش مصرف پروتئین‌های کم چرب، میوه و سبزیجات، دانه‌های سالم روغنی و مرغ و ماهی باعث کاهش کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب می‌شود.

کنترل وزن

تغذیه سالم علاوه بر کنترل فشار خون و کلسترول، وزن بدن را نیز کنترل کرده و از این طریق به حفظ سلامت قلب و جلوگیری از بیماری‌های قلبی کمک می‌کند. تحقیقات نشان دهنده این است که در میان مبتلایان به بیماری‌های قلبی، بیشترین مرگ و میر، متعلق به افرادی است که علاوه بر عارضه قلبی، به چاقی نیز متبلا بوده‌اند. با کاهش وزن و لاغری، فشار به عروق قلب کمتر شده و فرآیند خون رسانی در بدن بهبود پیدا می‌کند و از این طریق، احتمال بروز بیماری‌های جدی به خصوص سکته قلبی تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند.

تقویت سیستم ایمنی بدن

اثر غیر مستقیم دیگر تغذیه در سلامت قلب و جلوگیری از بیماری‌های این اندام، تقویت سیستم ایمنی است. با تقویت سیستم ایمنی، بدن نسبت به ابتلای بسیاری از بیماری‌ها مانند عقونت مقاوم شده و از این طریق از قلب هم محافظت می‌شود. تقویت سیستم ایمنی از طریق تغذیه بسیار ساده است. کافی است مقدار پروتئین، فیبر و چربی‌های سالم در وعده‌های غذایی را افزایش داد و چربی‌های ناسالم، کربوهیدرات، قند و نمک را تا حد زیادی از برنامه غذایی حذف کرد.

نکات مهم در مورد تاثیر تغذیه در بیماری های قلبی

تاثیر تغذیه در بیماری های قلبی بر کسی پوشیده نیست اما در مورد تغذیه برای بیماری‌های قلبی نکاتی هم وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کرد و این نکات عبارتند از:

• در مورد تغذیه سالم برای حفظ سلامت قلب، علاوه بر نوع مواد غذایی، میزان آن‌ها نیز اهمیت دارد. مصرف بیش از اندازه خوراکی‌هایی مانند میوه‌ها نیز ممکن است باعث بالا رفتن قند خون شود.
• علاوه بر انتخاب ماده غذایی سالم باید روش پخت سالم را نیز برای غذاها استفاده کرد.
• رژیم غذایی هر فرد مبتلا به بیماری قلبی با فرد دیگر متفاوت است، بنابراین در صورت ابتلا به این بیماری باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
• در مورد تغذیه بیماران قلبی باید به تداخل بعضی داروها و خوراکی‌ها توجه داشت و این نکته را در انتخاب رژیم غذایی مد نظر قرار داد.

تالیف: دکتر امیربهروز دقوقی