تاثیر شیوه زندگی بر سلامت روان زنان

زنان نقش بسیار مهمی در سلامت خانواده و توسعه اجتماعی دارند. به همین دلیل موفقیت، ارتقا و بقای جامعه ارتباط زیادی به سلامت زنان دارد. بدین ترتیب سلامت روانی و جسمی آن‌ها پیش نیاز اصلی برای ایفای نقش موفقیت‌آمیزتری است. شواهد علمی نشان می‌دهد که الگوی سبک زندگی و انتخاب افراد بر سلامت روانی و طول عمر آن‌ها تاثیر زیادی دارد. در ادامه به بررسی تاثیر شیوه زندگی بر سلامت روان زنان خواهیم پرداخت.

سلامت روان به چه چیزی اشاره دارد؟

وجود به‌زیستی روان‌شناختی و نبود بیماری و اختلال روان، نشان دهنده سلامت روان فرد است. فردی که روان سالمی دارد، در واقع دارای سطح قابل قبولی از کنترل روانی و عاطفی است. وقتی فرد بتواند توانایی‌های خود را بشناسد، با استرس‌های معمول کنار بیاید و کار مفید و سازنده‌ای انجام داده و ارتباط خوبی با جامعه داشته باشد، یعنی فرد از سلامت روان مناسبی برخوردار است.

زنان در جامعه بیشتر از مردان در معرض اختلال روانی بوده و ممکن است همزمان دو یا چند اختلال را تجربه کنند. عواملی از جمله قرار گرفتن در معرض خشونت، سواستفاده‌های مختلف، بارداری، قاعدگی، مسائل شغلی و مالی و… عواملی هستند که زنان را تقریباً ۷۰ درصد بیشتر از مردان در معرض شیوع بیماری‌های روانی قرار می‌دهند.

ارتباط شیوه زندگی و سلامت روانی زنان

اغلب زنان این موضوع را نادیده می‌گیرند که انتخاب‌های سبک زندگی و سلامت جسمانی می‌تواند تأثیر زیادی بر سلامت روان و رفاه عاطفی آن‌ها داشته باشد. عواملی مانند استرس‌های محیطی و شغلی، وظایف زیاد و گاه متضاد زنان، عوامل فیزیولوژیکی، خستگی و فرسودگی، ناامیدی، مسائل مادی، روابط خانوادگی، نقش‌ها و فعالیت‌های اجتماعی در سلامت روان زنان نقش موثری دارند.

این عوامل زمانی تشدید می‌شوند و بر روان تاثیر زیادی دارند که عادت و سبک زندگی سالمی نداشته باشند. زنان می‌توانند با تغییر شیوه زندگی، تاثیر زیادی بر سلامت روانی و جسمی خود داشته باشند. ایجاد تغییرات در خواب، رژیم غذایی و ورزش می‌تواند در بهبود سلامت عاطفی آن‌ها و همچنین در پیشگیری از بیماری‌های روانی آینده موثر باشد. تاثیر شیوه زندگی بر سلامت روان زنان را نمی‌توان نادیده گرفت.

چه مواردی می‌تواند به سلامت روان آسیب برساند؟ | تاثیر شیوه زندگی بر سلامت روان زنان

داشتن مسائل مربوط به سلامت روان و سلامت عاطفی اغلب تأثیرات زیادی بر سلامت جسمانی زنان نیز دارد. مهم‌ترین عوامل عبارتند از:

استرس: استرس یکی از علل شایع خلق و خوی پایین و به ویژه اضطراب است. استرس به خودی خود می‌تواند سیستم ایمنی بدن ما را ضعیف کند و بنابراین باعث بروز اختلالات روانی زیادی می‌شود.

نداشتن انگیزه: احساس ضعف باعث می‌شود انگیزه مراقبت از خود را از دست داده و به غذاهای آماده روی آوریم. در چنین زمانی کمتر بیرون می‌رویم و یا مداوم استراحت می‌کنیم. در این موارد ممکن است دچار مشکلاتی از جمله افزایش وزن، عدم تغذیه کافی، انزوا و یا احساس بیهودگی شویم.

انزوا: احساس تنهایی، کمبود و انزوا باعث می‌شود زمان کمی را با خانواده و دوستان سپری کنیم. معاشرت با دیگران را کم کرده و در این صورت ممکن است حمایت و کمک دیگران را از دست بدهیم.

خواب: تاثیر خواب بر سلامت روانی و جسمانی را نباید دست کم گرفت. زمانی که زیاد بخوابیم یا خیلی دچار کمبود خواب باشیم، می‌تواند تاثیر زیادی بر سلامت روان و خلق و خوی ما داشته باشد.

رژیم غذایی: تاثیر غذا نیز مانند خواب، بر سلامت روان غیر قابل انکار است. زمانی که دچار استرس هستیم و یا احساس کمبود و افسردگی داریم، زیاد غذا خوردن یا کاهش اشتها باعث تشدید این مسائل شده و طولانی مدت باعث می‌شود دچار افزایش وزن، فشار خون بالا، سوء تغذیه و مشکلات سلامتی دیگری شود.

تاثیر ایجاد عادت‌های مثبت در شیوه زندگی بر سلامت روان زنان

انتخاب سبک زندگی نیز بخش بزرگی از میزان سلامت روان زنان است و در ادامه به مهم‌ترین مواردی اشاره خواهیم کرد که تاثیر شیوه زندگی بر سلامت روان زنان را نشان می‌دهند. این موارد عبارتند از رژیم غذایی، فعالیت بدنی، خواب و شغل.

تغذیه

غذا تأثیر زیادی بر خلق و خوی ما دارد. بنابراین آگاهی از اینکه رژیم غذایی شما چگونه ممکن است بر سلامت روان شما تأثیر بگذارد، بسیار مفید است.

• تنوع غذایی: خوردن غذاهای متنوع برای اطمینان از دریافت تمام مواد مغذی و ویتامین‌های مورد نیاز بدن بسیار مهم است. وعده‌های غذایی باید دارای تعادل پروتئین، کربوهیدرات‌های سالم و چربی‌های سالم باشند.
• غذا خوردن منظم: خوردن منظم همچنین سطح قند بدن ما را ثابت نگه می‌دارد که به ما در داشتن انرژی و تمرکز کمک می‌کند.
• هیدراته بمانید: ننوشیدن آب کافی می‌تواند تمرکز یا تفکر واضح را دشوار کند که این ویژگی‌های کاملاً رایج احساس اضطراب هستند. کم آبی همچنین باعث سردرد، یبوست، خستگی، تغییرات خلقی، اختلالات شناختی (فکر) و از دست دادن حافظه می‌شود.

فعالیت بدنی

بر کسی پوشیده نیست که فعالیت بدنی برای ما خوب است. علاوه بر این که بر بدن ما تاثیر مثبتی دارد، در کمک به بهبود سلامت روان و سلامت عاطفی ما نیز بسیار خوب است.

فواید فیزیکی فعالیت بدنی

• خطر مسائل و بیماری‌های جسمی و روانی را کاهش می‌دهد.
• انرژی بیشتر
• خواب بهتر
• وزن سالم‌تر

مزایای اجتماعی و روانی فعالیت بدنی

فعال بودن به ویژه بیرون رفتن برای ورزش می‌تواند برای زندگی اجتماعی ما واقعاً خوب باشد و به ما کمک کند با افراد جدید ارتباط برقرار کنیم، دوستان پیدا کنیم و علایق مشترک داشته باشیم. فعالیت بدنی نقش اساسی در تاثیر شیوه زندگی بر سلامت روان زنان دارد.

فعال بودن از نظر علمی برای بهبود خلق و خوی، کاهش اضطراب و کاهش استرس ثابت شده است. با ورزش کردن مواد شیمیایی به نام اندورفین نیز آزاد می‌شوند و وظیفه آن‌ها کاهش ناراحتی ناشی از ورزش، مسدود کردن درد است و می‌تواند باعث ایجاد احساس سرخوشی/شادی شود.

روال روزانه

یک برنامه روزانه که گاهی بسیار کم اهمیت جلوه می‌کند، می‌تواند در ثابت نگه داشتن خلق و خو بسیار موثر بوده و استرس را مدیریت کند. اطمینان از اینکه روز شما مملو از سطحی از لذت، احساس موفقیت و نزدیکی به دیگران است، کلید بهبود خلق و خوی شما است.

برای اینکه بتوانید سطح انرژی خود را بالا نگه دارید، داشتن یک روال روزانه گزینه خوبی است. این مورد باعث می‌شود از نگرانی‌ها، نشخوار فکری و افکار منفی خلاص شوید.

خواب

سلامت عاطفی و خواب رابطه نزدیکی دارند. مشکلاتی مانند استرس و نگرانی می‌تواند بر خواب ما تاثیر بگذارد و خواب ضعیف بر سلامت عاطفی و روانی تاثیر منفی دارد. مشکلات خواب می‌تواند منجر به موارد مختلفی شود که در ادامه ذکر خواهیم کرد.

• افکار منفی
• احساس ناخوشی
• اضطراب
• تحریک‌پذیری
• احساس گوشه‌گیری
• افکار غیر منطقی
• پارانویا
• تغییر در رژیم غذایی/اشتها/عادات غذایی

جمع‌بندی در مورد تاثیر شیوه زندگی بر سلامت روان زنان

تحقیقات و گزارش‌ها نشان می‌دهند تاثیر شیوه زندگی بر سلامت روان زنان غیر قابل انکار است. همچنین برای داشتن یک سبک زندگی سلامت محور، عواملی از جمله فعالیت بدنی و ورزش، مدیریت اضطراب و استرس، داشتن یک رژیم غذایی سالم و پرهیز از مصرف الکل و دخانیات، می‌تواند تاثیر زیادی بر سلامت روانی زنان داشته باشد. علاوه بر این موارد، داشتن یک شغل مناسب و کاهش مشکلات مالی، در بهبود سلامت روانی بسیار تاثیرگذار است.

دکتر شمسی نیازی